ข้อแตกต่างวาล์ว On-Off และ Proportional ในระบบคอนโทรลวาล์ว
ความแตกต่างระหว่าง On-off และ Proportional ของ HVAC Control Valve สั้นๆก็คือ การสั่งให้อุปกรณ์ เปิด-ปิด เหมือนกันแตกต่างกันที่ On-Off คือ เปิดและปิด เพียง 2 สถานะ แต่ Proportional สามารถหรี่ได้ตามแรงดันของกระไฟฟ้า ส่วนใหญ่เป็นไฟ 0(2) – 10Vdc (4-20mA)
HVAC Control Valve คือ วาล์วควบคุมในระบบปรับอากาศ (Heating, Ventilation, and Air Conditioning) ทำหน้าที่ควบคุมการไหลของน้ำในระบบชิลเลอร์ เช่น น้ำร้อน น้ำเย็น ที่ไหลในระบบท่อ
รูปตัวอย่างอุปกรณ์ Control Valve
On-Off Control Valve: หลัการทำงาน
- การควบคุม: มีเพียงสองสถานะ คือ เปิดสุด (fully open) และ ปิดสนิท (fully closed) ซึ่งสถานะของวาล์วปกติแล้วจะเป็นปกติปิด (Normally Closed)
- การไหล: เมื่อเปิดวาล์วน้ำชิลเลอร์จะไหล และตรงกันข้ามหากปิดวาล์วน้ำจะหยุดไหลทันที เหมือนก๊อกน้ำที่มีแค่เปิดสุดให้น้ำไหลเต็มที่ กับปิดสนิทไม่มีน้ำไหลเลย
- การประยุกต์ใช้: เหมาะกับระบบ HVAC ที่มีการสั่งเปิดเมื่อมีความต่างของอุณหภูมิที่ตั้งค่าไว้ และสั่งปิดเมื่ออุณหภูมิถึงจุดที่ตั้งค่าไว้ (Set Point)
- ข้อดี: ราคาถูก การต่อใช้งานง่าย ส่วนใหญ่เป็นระบบไฟ 220Vac บำรุงรักษาง่าย
- ข้อเสีย: ควบคุมอุณหภูมิได้ไม่ละเอียด, อุณหภูมิแกว่ง (fluctuate) รอบจุดที่ตั้งไว้, สิ้นเปลืองพลังงาน, อาจทำให้รู้สึกไม่สบายตัว
ตัวอย่างรุ่นวาล์วและหัวขับ Actuator ที่ใช้ระบบ On-Off
รุ่น VC4043 Series / V4043 Series สปริงรีเทิร์น
หลักการทำงาน
วาล์ว VC4043 / V4043 เป็น 2 way วาล์ว หรือวาล์ว 2 ทาง ชนิด On-Off ที่ใช้ระบบสปริงรีเทิร์น (Spring Return) คือ สั่งเปิดด้วยระบบไฟ Control (NO) 220Vac และหากระบบ Control ไม่จ่ายไฟจะทำให้วาล์วปิดตัวเองได้ด้วยแรงของสปริง
ภาพสินค้า รุ่น VC4043
ภาพสินค้า รุ่น V4043
รุ่น VC4013 Series / VC6013 Series อิเลคทริค รีเทิร์น
หลักการทำงาน
วาล์ว VC4013 / VC6013 เป็น 2 way วาล์ว หรือวาล์ว 2 ทาง ชนิด On-Off ที่ใช้ระบบอิเลคทริครีเทิร์น (Electric Return) คือ สั่งเปิดด้วยระบบไฟ Control (NO) 220Vac และสั่งปิดด้วยระบบไฟ 220Vac (NC) หากไม่มีการจ่ายไฟจะทำให้สถานะของวาล์วค้างที่ดำแหน่งทำงานสุดท้าย
ภาพสินค้า รุ่น VC4013
ภาพสินค้า รุ่น VC6013
Proportional Control Valve:
- การควบคุม: สามารถปรับตำแหน่งวาล์วได้หลายระดับหรือเป็น % ระหว่างเปิดสุดและปิดสนิท ทำให้ควบคุมปริมาณการไหลของน้ำชิลเลอร์ได้แบบละเอียด
- การไหล: ปรับอัตราการไหลของตัวกลางได้ตามต้องการ ตั้งแต่ 0% (ปิดสนิท) ถึง 100% (เปิดสุด)
- การประยุกต์ใช้: เหมาะกับระบบ HVAC เครื่องปรับอากาศที่ต้องการการควบคุมอุณหภูมิอย่างแม่นยำ เช่น ห้องคลีนรูม, ห้องปฏิบัติการ, อาคารที่ต้องการประหยัดพลังงาน
- ข้อดี: ควบคุมอุณหภูมิได้ละเอียด, อุณหภูมินิ่ง, ประหยัดพลังงาน, เพิ่มความสบายให้กับผู้ใช้งาน เหมือนแอร์ระบบ Inverter
- ข้อเสีย: การต่อใช้งานค่อนข้างซับซ้อน, ราคาแพงกว่า, ต้องการการบำรุงรักษามากกว่า
ตัวอย่างรุ่นวาล์วและหัวขับ Actuator ที่ใช้ระบบ Proportional
หลักการทำงานของวาล์ว Proportional
วาล์ว Proportional จะมีระบบไฟ Power 24Vac และระบบไฟคอนโทรล 0(2) – 10Vdc (4-20mA) ซึ่งจะมีตารางเปอเซ็นต์การเปิด-ปิด ดังนี้
รุ่น VC7931 Series ระบบไฟ 24Vac Control 0(2)-10Vdc
โดยมีขนาดวาล์ว ½” , ¾” และ 1”
รูปสิน รุ่น VC7931
รุ่น V5011 / V5013 Series ร่วมกับหัวขับวาล์ว ML7420A / ML7421A
โดยมีขนาดวาล์ว 1-1/4” – 2” ในรุ่นเกลียว และ 2-½” – 6” ในรุ่นหน้าแปลน
รูปสินค้า หัวขับ วาล์ว ML7420 / ML7421
สรุปความแตกต่างของ HVAC Control Valve:
คุณสมบัติ | On-Off Control Valve | Proportional Control Valve |
การควบคุม | เปิดสุด/ปิดสนิท | ปรับระดับได้ต่อเนื่อง (0-100%) |
การไหล | เต็มที่/ไม่มีการไหล | ปรับอัตราการไหลได้ตามต้องการ |
ความละเอียด | ต่ำ | สูง |
ความแม่นยำ | ต่ำ | สูง |
การประหยัดพลังงาน | ต่ำ | สูง |
ความสบาย | ต่ำ | สูง |
ราคา | ถูกกว่า | แพงกว่า |
ความซับซ้อน | ง่ายกว่า | ซับซ้อนกว่า |
สรุปหลักการทำงาน :
On-Off Control Valve สามารถเปิดได้แค่สุดหรือปิดสนิท ในขณะที่ Proportional Control Valve สามารถปรับระดับการไหลได้ Proportional Control Valve แม้จะซับซ้อนและราคาสูงกว่า แต่ให้การควบคุมอุณหภูมิและความชื้นที่แม่นยำกว่า ประหยัดพลังงาน และสร้างความสบายได้มากกว่า เหมาะกับระบบ HVAC หรือระบบชิลเลอร์ที่ต้องการประสิทธิภาพสูง